Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Oxalis articulata & Gentiana lutea

fotò
fotò
Crousadello(-articulado)

Oxalis articulata

Oxalidaceae

Noms en français : Oxalis articulée, Oxalide articulée.

Descripcioun :
Planto renadivo, basso en mato. Se recounèis à si flour roujo que vènon d'ouro à la primo e à si fueio tipico di tres fuioun que dounon d'èr à un tréulet bastard e bourrihudo di dous coustat. Nous vèn d'Americo dóu miejour (Brasil) pèr pimpa li jardin.

Usanço :
Li crousadello, coume lou pan-de-cougiéu, Oxalis acetosella, dounon un goust acidula au manja. Poudès n'en garni vosto ensalado o vòsti soupo. Pamens fau pas trop n'en prendre malodi l'acide óussali qu'èi pas bon pèr li ren.

Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Oxalis
Famiho : Oxalidaceae


Ordre : Oxalidales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 18 mm
Flourido : Printèms Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Janvié à Decèmbre

Liò : Champ - Escoumbre e proche dis oustau - Ermas
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Oxalis articulata L., 1753

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Oxalis articulata & Gentiana lutea

RR
C
ges
R
C
ges
ges
ges

Coumpara Crousadello(-articulado) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò